فرق سوسیس و کالباس چیست؛ کدام بهتر و سالم‌تر است؟

برای این‌که بدانیم فرق سوسیس و کالباس چیست، ابتدا باید بدانیم که این دو ماده خوشمزه و پرکاربرد چیستند. در ابتدا باید بدانیم که سوسیس و کالباس از کجا آمده‌اند و اینکه آیا می‌توان از هر گوشتی برای درست کردن سوسیس و کالباس استفاده کرد. در این مقاله ما به شما توضیح میدهیم که فرق سوسیس با کالباس و کدام سالم‌تر است.

سوسیس چیست؟

تاریخچه ی سوسیس به هزاران سال پیش باز می گردد. برای حفظ کردن طولانی مدت گوشت در یونان و روم، گوشت چرخ شده و در پوششی از جنس روده حیوانات قرار میگرفت. در واقع، کلمه “سوسیس” از کلمه ی لاتین “salsus” به معنای “نمک زده یا نگهداری شده” گرفته شده است. این امر نشان می دهد که سوسیس در ابتدا به عنوان روشی برای نگهداری گوشت توسعه داده شد. با گذشت زمان، سوسیس از یک روش برای نگهداری گوشت به یک غذای لذیذ با عطر و طعمی دوست داشتنی و کاربردهای متنوع تبدیل شد.

کالباس چیست؟

به طور کلی کالباس گوشت آماده و فرآوری شده‌ای است که ورقه ورقه برش داده می‌شود و می‌توان آن‌ را سرد و یا گرم مصرف کرد. در لغت نامه دهخدا، تعریف کالباس به این شکل آمده است: «کالباس: گوشت گاو و چربی خوک و گاهی پره‌های سیر که پزند و درون روده کنند.»

جالب‌ترین چیزی که باید در رابطه با فرق بین سوسیس و کالباس بدانید این است که این دو در واقع هیچ تفاوتی ندارند. فراورده کالباس در روسی کُلباسنویه تلفظ می‌شوند که به معنای فراورده سوسیسی است. در واقع کالباس در اصل سوسیسی است که قطر و اندازه بزرگتری دارد و به صورت لایه های نازک استفاده می‌شود. جالب این است که به طور کلی به تمامی سوسیس‌های لهستانی کلباسا گفته می‌شود.

در حقیقت آن‌چه در خارج از ایران به‌مانند کالباس ما مصرف می‌شود، cold cuts یا lunch meat است. کالباس ایرانی همان cold cut است که در خارجی‌ از ایران به این نام شناخته می‌شود. cold cuts در واقع یک نوع سوسیس است که به صورت سرد مصرف می‌شود و قطر و اندازه بزرگتری دارد. در فارسی به کالباس، جهودانه، عصیب، نقانق و جگر آکنده نیز گفته می‌شد.

سوسیس و کالباس از چه گوشتی درست می‌شود؟

سوسیس عمدتاً از گوشت خوک، به همراه سایر مواد مانند ادویه جات، سبزیجات و گاهی اوقات خرده نان یا غلات تهیه می شد. البته مواد تشکیل دهنده بسته به منطقه زندگی و ترجیحات شخصی می توانند بسیار متنوع باشند. در حالی که گوشت خوک رایج ترین گوشت برای تهیه سوسیس است، از گوشت گاو، مرغ، بوقلمون و غیره نیز استفاده می‌شود.

بیشتر بخوانید: معرفی بهترین مارک سوسیس ایرانی و خارجی 

انواع سوسیس را می توان بر اساس روش های تهیه و کشور مبدا طبقه بندی کرد. سوسیس های برت‌وورست آلمانی یا سالامی ایتالیایی، فرآیندهایی مانند خشک شدن، تخمیر یا دودی شدن را طی می کنند تا طعم گرفته و ماندگاری آن ها طولانی تر شود.

ارزش غذایی سوسیس

سوسیس نه تنها برای طعم خود محبوب است، بلکه منبع خوبی از پروتئین و مواد مغذی ضروری مانند آهن نیز می باشد. همچنین در سال های اخیر، تقاضا برای گزینه های سالم تر و پایدارتر منجر به توسعه سوسیس های گیاهی شده است. این سوسیس ها از انواع پروتئین های گیاهی مانند سویا، قارچ یا حبوبات تهیه می شوند.

به طور کلی این ماده خوشمزه بسیار انعطاف پذیر است و به صورت‌های مختلف و در غذاهای مختلف استفاده می‌شود مانند لازانیا با سوسیس یا کالباس که بسیار خوش طعم و پرطرفدار است.

تاریخچه سوسیس و کالباس در ایران

در سال ۱۳۰۷ یک فرد روسی به نام افونامو در بندر انزلی اولین سوسیس و کالباس را در ایران با استفاده از یک ماشین کوچک و دستی شروع کرد تا عده‌ای از اتباع خارجی ساکن در بندر انزلی از آن استفاده کنند. در سال ۱۳۰۹ شخص دیگری بنام لیشنیسکی که او هم اهل شوروی بود، کارخانه کوچکی را در بندر انزلی راه اندازی کرد که روزانه۴۰–۵۰ کیلوگرم کالباس تهیه می‌نمود.

سوسیس بهتر است یا کالباس؟

حقیقتاً در ایران تفاوت سوسیس با کالباس در نوع تولید آن‌ها است. برای مثال سوسیس عموما به صورت خمیری و از گوشت چرخ شده همراه با ادویه‌جات و گلوتن تهیه می‌شود؛ در حالیکه پروسه تولید کالباس با توجه به نوع آن متفاوت است. کالباس در ایران به شکل های مختلفی وجود دارد برای مثال کالباس لیونر با ژامبون و یا بیکن کاملا از نظر طرز تهیه و نوع مصرف با یکدیگر متفاوتند.

در خارج از ایران به کالباسی که از گوشت ران خوک آماده می شود ژامبون می گویند، اما در ایران به کالباس‌هایی که درصد گوشت بالای ۷۰ داشته باشند ژامبون گفته می‌شود، در تولید ژامبون از گوشت ران گاو، گوسفند و حتی مرغ و بوقلمون استفاده می‌شود.

بیشتر بخوانید: بهترین برند سوسیس و کالباس در ایران

همچنین به کالباس‌هایی که ۹۰% یا بیشتر گوشت داشته باشند؛ بیکن یا استیک گفته می‌شود که نام آن بستگی به برند تولیدکننده دارد. بیکن اما اصالتا برش‌هایی نازک از گوشت خوک است که به طور سنتی در کنار تخم مرغ، به صورت سرخ شده برای صبحانه مصرف می‌شود.

به طو کلی نمی‌توان گفت سوسیس بهتر است یا کالباس زیرا که هرکدام با توجه به درصد گوشت و کیفیت برند، به یک اندازه بر سلامت بدن تاثیر می‌گذارد و در واقع فرق سوسیس و کالباس و ژامبون. به نوعی میتوان گفت که بهتر بودن یکی از این دو به نوع مصرف شما بستگی دارد. برای مثال در جواب اینکه برای پیتزا سوسیس بهتر است یا کالباس، باید گفت که بستگی به نوع پیتزا میتوان یکی از این دو را انتخاب کرد. برای پیتزای مخصوص اصولا کالباس بهتر است و برای پیتزای پپرونی بهتر است از سوسیس پپرونی استفاده شود.

فرق سوسیس و کالباس در خارج از ایران

در آمریکا کیلباسا به هر نوع سوسیسی گفته می‌شود که اصالتا لهستانی، u شکل و دودی شده باشد. این کلمه مستقیماً از کلمه لهستانی کیلباسا گرفته شده که به معنی سوسیس است. کلماتی که چنین تلفظی داشته باشند در فرهنگ اروپای شرقی زیاد هستند مانند روسیه که در قسمت قبل گفتیم و یا در ترکیه که کول باسا به معنی فشرده‌شده با دست است. کالباس موجود در لهستان یعنی همان مدل‌های سنتی و اولیه آن با گوشت خوک، گاو، بوقلمون، بره و مرغ و حتی گوسفند به صورت دودی و یا تازه تهیه می‌شود.

از لحاظ سلامتی سوسیس بهتر است یا کالباس؟

یکی از اصلی‌ترین نگرانی‌های سلامتی در مورد سوسیس و کالباس، سطح بالای سدیم و چربی‌های اشباع آن‌ها است که در هر دوی سوسیس و کالباس می‌تواند به یک اندازه بالا باشد. مصرف بیش از حد این مواد می‌تواند منجر به فشار خون بالا، بیماری‌های قلبی و سکته شود. این امر به ویژه برای افرادی که از قبل مشکلات قلبی دارند یا سابقه بیماری‌های قلبی عروقی در خانواده آن‌ها وجود دارد، نگران‌کننده است.

مشکل دیگری که با سوسیس و کالباس مرتبط است، میزان بالای مواد نگهدارنده و افزودنی‌های آن‌ها است. این مواد اغلب برای افزایش ماندگاری محصولات استفاده می‌شوند، اما می‌توانند تأثیرات منفی بر سلامت ما داشته باشند. به عنوان مثال، نیترات و نیتریت که به طور معمول در گوشت‌های فرآوری شده یافت می‌شوند، با افزایش خطر ابتلا به سرطان، به ویژه سرطان روده بزرگ، مرتبط هستند. برای جلوگیری از این مشکل میتوان از سوسیس کالباس خانگی استفاده کرد. فرق سوسیس و کالباس خانگی با نوع شرکتی آن در میزان مواد نگهدارنده است؛ اما باید در نظر داشت که سوسیس و کالباس خانگی می‌تواند در صورت رعایت نکردن نکات بهداشتی باعث ایجاد مشکلات سلامتی و مرگ شود.

خطرات سوسیس و کالباس

سوسیس و کالباس کلسترول بالایی دارند. مصرف بیش از حد کلسترول می‌تواند منجر به رسوب پلاک در عروق شده و خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و سکته را افزایش دهد. برای افرادی که مبتلا به بیماری‌هایی مانند دیابت یا کلسترول بالا هستند، مصرف این محصولات می‌تواند به طور خاص مضر باشد.

علاوه بر این، سوسیس و کالباس اغلب با استفاده از دمای بالا فرآوری می‌شوند که می‌تواند منجر به تشکیل ترکیبات مضر مانند هیدروکربن‌های آروماتیک چند حلقه‌ای (PAHs) و آمین‌های هتروسیکلیک (HCAs) شود. این ترکیبات با افزایش خطر ابتلا به سرطان، به ویژه سرطان روده بزرگ و معده، مرتبط هستند.

علاوه بر این، مصرف سوسیس و کالباس با افزایش خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ نیز مرتبط است. مصرف زیاد گوشت‌های فرآوری شده می‌تواند منجر به مقاومت به انسولین شود که در نهایت منجر به دیابت می‌شود. افرادی که سابقه خانوادگی دیابت دارند یا دارای اضافه وزن یا چاقی هستند، به طور خاص در معرض خطر هستند.

یکی دیگر از نگرانی‌های سلامتی در مورد سوسیس و کالباس، خطر ابتلا به بیماری‌هایی است که می‌تواند با باکتری‌های مضری مانند سالمونلا، ای کولای و لیستریا به وجود آید. پخت و پز یا نگهداری نامناسب این محصولات می‌تواند منجر به مسمومیت غذایی شود.

در ضمن، برخی از سوسیس و کالباس‌ها از گوشت‌های بی‌کیفیت یا ضایعات گوشتی تهیه می‌شوند که می‌توانند حاوی مواد مضری مانند آنتی بیوتیک، هورمون و آفت‌کش‌ها باشند. علاوه بر این، گوشت‌های فرآوری شده مانند سوسیس و کالباس با افزایش خطر چاقی نیز مرتبط هستند. این مواد غذایی کالری بالایی دارند و در صورت مصرف بیش از حد ممکن است به افزایش وزن کمک کنند.

خرید عمده هات داگ پنیری با بهترین قیمت

کلام آخر

سوسیس و کالباس جزو محبوب‌ترین خوراکی‌های بسیاری از مردم در سراسر جهان هستند و تاریخچه‌ای طولانی دارند. به طور کلی در سراسر جهان فرقی بین سوسیس یا کالباس وجود ندارد و هر دو یکی هستند؛ فقط در اندازه و قطر می‌توان میان آن‌ها تفاوت قائل شد.

سوالات متداول